Rok 2025/26
6. Astronomia: „Oczy na Wszechświat – jak spoglądamy w niebo”
W sobotę, 22 listopada 2025 r., odbył się wykład pt. „Oczy na Wszechświat – jak spoglądamy w niebo”. Spotkanie poprowadził Damian Jabłeka, wicedyrektor Planetarium Śląskiego w Chorzowie.
Podczas tego niezwykle inspirującego spotkania nasi młodzi studenci spojrzeli na astronomię z nieco innej perspektywy — od strony narzędzi, dzięki którym w ogóle możemy patrzeć w niebo.
Dzieci odkryły:
co łączy… lejek z soczewką,
jak działają przyrządy optyczne,
kto jako pierwszy wykorzystał je do obserwacji gwiazd,
jak zmieniały się techniki obserwacyjne na przestrzeni wieków
i przez jakie instrumenty dziś badamy kosmos.
Na zakończenie Pan Damian podpowiedział również, jak samodzielnie prowadzić obserwacje nieba — nawet z własnego ogródka lub balkonu.
5. Historia: „Francuskie wynalazki w Twoim plecaku: od ołówka po kartę chipową”
W sobotę, 8 listopada, nasi studenci Małopolskiego Uniwersytetu dla Dzieci wyruszyli w fascynującą podróż po świecie francuskiej pomysłowości. Wykład „Francuskie wynalazki w Twoim plecaku: od ołówka po kartę chipową” poprowadziła dr Aleksandra Chrupała z AOL przy Politechnice Śląskiej.
Studenci dowiedzieli się, skąd wzięły się przedmioty, które noszą na co dzień w szkolnym plecaku: kto wymyślił ołówek, pierwsze przyrządy do liczenia, naczynia czy materiały na ubrania. Ku ich zaskoczeniu wiele z tych rozwiązań zawdzięczamy pomysłowym Francuzom!
Podczas wykładu: studenci poznali zaskakujące historie codziennych przedmiotów, sprawdzili, czy łatwo ustalić „ojca wynalazku”, a także dowiedzieli się, kto może wystartować w słynnym paryskim Concours Lépine – corocznym konkursie dla wynalazców.
Dziękujemy Pani Doktor za barwną opowieść i kolejną porcję wiedzy, która inspiruje do ciekawości i odkryć!
4. Kryminalistyka: Kopyta na posterunku
Dr Joanna Stojer-Polańska z Uniwersytetu SWPS w Warszawie poprowadziła w sobotę wykład pt. „Kopyta na posterunku” dla naszych studentów.
Tematem spotkania była rola koni w służbach mundurowych. Dzieci dowiedziały się, jak od tysięcy lat konie pomagają człowiekowi – od pracy na roli i wypraw wojennych, po dzisiejsze działania w policji, wojsku i straży granicznej.
Pani doktor opowiadała o tym, jak wygląda szkolenie koni służbowych, w jakich akcjach biorą udział i jak wiele zależy od zaufania między koniem a jeźdźcem. Dzieci z zapartym tchem słuchały historii o końskich „funkcjonariuszach”, ich odwadze i codziennych zadaniach – od patrolowania ulic po poszukiwania osób zaginionych w trudnym terenie. Nie zabrakło ciekawostek, zdjęć i anegdot z pracy służb mundurowych, a także wielu, wielu pytań! Jak zawsze nasi młodzi studenci byli dociekliwi i pełni entuzjazmu.
Dziękujemy dr Joannie Stojer-Polańskiej za inspirujący wykład, pełen pasji, wiedzy i miłości do zwierząt! 
Foto: Magdalena Malik
3. Matematyka: Laboratorium zabawy
2. Fizyka: Laboratorium zabawy
Laboratorium zabawy – czyli fizyka w świecie dziecięcych zabawek!
Tym razem nasi mali studenci spotkali się z dr. hab. Dariuszem Kajewskim, prof. UŚ z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, który w niezwykle ciekawy i angażujący sposób wprowadził ich w świat fizyki podczas wykładu pt. „Laboratorium zabawy”.
Okazało się, że zwyczajne zabawki – takie jak huśtawki, jo-jo, samochodziki czy bańki mydlane – potrafią opowiadać fascynujące historie o zjawiskach takich jak grawitacja, tarcie, równowaga czy ruch falowy. Nauka stała się przygodą, a fizyka – doskonałą zabawą.
Po wykładzie rozgorzała ożywiona dyskusja: nasi studenci pytali m.in. o sekrety fizyki baniek mydlanych, stabilność konstrukcji z klocków LEGO, a nawet o to, czy lewitacja magnetyczna może unieść człowieka!
To było kolejne spotkanie pełne inspiracji, ciekawości i naukowych odkryć – a najlepszym dowodem są uśmiechy i entuzjazm wszystkich obecnych na tym wspaniałym pokazie.
1. Farmakologia: Gorzki proszek, który zmienił świat
Zainaugurowaliśmy osiemnasty już rok akademicki!!
W sobotę, 13 września, odbył się niesamowity wykład pt. „Gorzki proszek, który zmienił świat”, który poprowadził wspaniały popularyzator nauki, prof. dr hab. Robert Musioł z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Studenci oraz zaproszeni goście poznali niezwykłe dzieje kory z drzewa chinowca: od tajemniczych początków w kulturze Indian peruwiańskich, przez europejskie próby przejęcia sadzonek chinowca i przemysłowe szpiegostwo botaniczne, aż po decydującą rolę chininy w konfliktach zbrojnych XIX i XX wieku. Słuchacze poznali jej wpływ na powstanie nowych leków przeciwpasożytniczych, rozwój chemii barwników syntetycznych i przypadkowe odkrycie fluorescencji – zjawiska, które do dziś znajduje zastosowanie w diagnostyce laboratoryjnej.
Na koniec przenieśliśmy się do świata doświadczeń: poznaliśmy zjawisko fluorescencji chininy i kilku innych związków, i zobaczyliśmy, dlaczego ta substancja od wieków fascynuje lekarzy, chemików i zwykłych ludzi. Była to niezwykła opowieść o leku, który zmienił bieg historii, zainspirował naukowców i artystów, a do dziś pozostaje ważnym narzędziem w walce z chorobami tropikalnymi i składnikiem popularnych drinków
Z pełną energią wystartowaliśmy w nowy rok akademicki! <3
W okresie od 8 września do 24 listopada 2025 roku Fundacja Małopolski Uniwersytet dla Dzieci realizuje zadanie publiczne „Ciekawi Świata”. Zadanie jest współfinansowane ze środków otrzymanych od Gminy Trzebinia